Vitaminler

 

 VİTAMİNLER 

  • Organik yapılı moleküllerdir.
  • Sindirime uğramadan hücre zarından geçebilirler.
  • Enerji verici değillerdir.
  • Düzenleyici olarak kullanılırlar.
  • Oksijen, ışık, metal ve sıcaklıktan etkilenirler.
  • Görevleri;

Büyüme ve gelişmede etkilidirler.

Üremede etkilidirler.

Vücudun direncinin artmasını sağlarlar.

Enzimlerin yapısına koenzim olarak katılırlar.

  • Yağda eriyen vitaminler ve suda eriyen vitaminler olmak üzere iki gruba ayrılırlar.
YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER SUDA ERİYEN VİTAMİNLER
  • Fazlası vücutta karaciğer ve yağ dokuda depo edilir.
  • Eksiklikleri hemen hissedilmez.
  • A,D,E,K vitaminleri
  • Fazlası depo edilmez, idrarla dışarı atılır.
  • Eksiklikleri hemen hissedilir.
  • B grubu ve C vitaminleri

A vitamini:

  • Provitamin A şeklinde vücuda alınır.
  • Karaciğerde A vitaminine dönüştürülür.
  • Eksikliğinde gece körlüğü, deride kuruma meydana gelir.
  • Havuç, kereviz, domates, baklagiller, mantar, yumurta, süt ve cevizde bulunur.

      D vitamini:

  • Provitamin D şeklinde vücuda alınır.
  • Deri altında ultraviyole ışınlar etkisiyle D vitaminine dönüştürülür.
  • Kalsiyumun ve fosforun emilimini ve kemiklerde depo edilmesini sağlar.
  • Eksiklğinde çocuklarda raşitizm yaşlılarda osteomalazi görülür.
  • Süt, yumurta, tereyağı, balık, balık yağı, peynir ve sebzelerde bulunur.

      E vitamini:

  • Eksikliğinde kısırlık, damar hastalıkları görülür.
  • Tahıllarda bol miktarda bulunur.
  • Ülkemizde tahıl ürünleri bol kullanıldığından vitaminden kaynaklanan kısırlık nadir görünür.

      K vitamini:

  • Besinlerle birlikte kalın bağırsaktaki bakteriler tarafından da sentezlenir.
  • Gereksiz antibiyotik kullanımı bakterileri öldürdüğünden dolayı K vitamini eksikliği görülür.
  • Eksikliğinde kanda pıhtılaşmama görülür.
  • Koyu yeşil sebzelerde bol bulunur.

    

      B Grubu vitaminleri:

  • Çok sayıda çeşidi bulunur.
  • Bazı çeşitleri bağırsaklardaki mikroorganizmalar tarafından da sentezlenebilir.
  • Genellikle birbirlerini tamamlayıcı olarak görev yaparlar.
  • NAD ve NADP yapısına katılan çeşitleri bulunur.
  • Eksikliklerinde beri beri (B1 vitamini), pellegra (B3 vitamini), anemi (B6 ve B12 vitamini) ve sinirlilik (B6 vitamini) görülür.
  • Et, süt, süt ürünler, yumurtada bol bulunur.

       C vitamini:

  • Vücudun mikroplara karşı dirençli olmasında etkilidir.
  • Diş ve diş eti sağlığında gereklidir.
  • Eksikliğinde Skorbit (diş eti kanaması) hastalığı görülür.
  • Bol miktarda turunçgillerde, maydanoz, çilek, kuşburnu, domateste bulunur.