Modern Genetik Uygulamaları
EŞEYİN BELİRLENMESİ
a.Fenotipik Eşey Tayini
Cinsiyetin belirlenmesinde ortam şartları etkilidir.
Canlı genetik olarak çift cinsiyet potansiyeline sahiptir.
Genlerin çevre ile etkileşimi sonucu cinsiyet meydana gelir.
Bir modifikasyon örneğidir.
Kırmızı yanaklı su kaplumbağasında 32o C'de erkek, 28oC 'de dişi bireyler oluşur. 29oC'de yavruların bazıları erkek bazıları dişi olur.
Arisaema japonica'nın köklerindeyedek besin maddesi fazla ise bitkide sadece dişi çiçekler , yedek besin maddesi az ise sadece erkek çiçekler meydana gelir.
b.Genotipik Eşey Tayini
Cinsiyetin belirlenmesinde sadece genler etkilidir.
Eşeyi belirleyen genler gonozomlarda bulunur.Diploid canlılarda 2 gonozom bulunur.
Çekirgede XX dişi, X0 erkektir.
Bazı balık ve kuşlarda ZZ erkek, ZW dişidir.
Bal arılarında erkek haploid dişiler diploiddir.
EŞEYE BAĞLI KALITIM
Gonozomlar üzerinde bulunan genlerin kalıtımına eşeye bağlı kalıtım adı verilir.
Gonozomlar sadece eşeyi belirlemez, vücutla ilgili karakterleri belirleyen genler de içerir.
Genlerin bazıları sadece X kromozomu üzerinde bulunur;
Kırmızı yeşil renk körlüğü, Hemofili, Kas distrofisi
Genlerin bazıları sadece Y kromozomu üzerinde bulunur;
Kulak kıllılığı, Balık pulluluk, Yapışık parmaklılık
Genlerin bazıları hem X hem de Y kromozomu üzerinde bulunur;
Tam renk körlüğü
X KROMOZOMUNA BAĞLI KALITIM
*Erkeklerde görülme olasılığı dişilere göre daha yüksektir.(Erkekte tek X kromozomu bulunduğu için)
a.Kırmızı-Yeşil Renk Körlüğü
Çekinik genle kalıtımı gerçekleşir.
