Eşeyli Üreme
İki farklı bireyden farklı genetik özelliklere sahip yeni bireylerin meydana gelmesi olayıdır.
Eşeyli üremenin 2 temel olayı;
1.Gamet oluşumu
2.Döllenme
Gamet Oluşumu
Gamet oluşumuna gametogenez adı verilir.Gametogenez sonucu “2n” kromozomlu üreme ana hücrelerinden “n” kromozomlu gametler oluşur.
Erkek bireylerde sperm oluşumuna spermatogenez, dişi bireylerde yumurta oluşumuna oogenez adı verilir.
Döllenme
Dişi ve erkek gametin birleşmesi sonucu zigot oluşması olayına döllenme adı verilir.Zigot “2n” kromozomludur.
a.Dış döllenme:Yumurta ve sperm vücut dışında birleşir.Deniz solucanı,yumşakçalar, balıklare kurbağalarda görülür.Yumurta ve sperm çok sayıda üretilir.
b.İç Döllenme:Yumurta ve sperm vücut içinde birleşir.Sürüngenler, kuşlar,memeliler gibi karasal ortamda yaşayan canlılar ve balina, yunus, köpek balığı gibi suda yaşayan canlılarda görülür.
*Eşeyli üreme değişen çevre koşullarına uyum yeteneğini artırır.
*Eşeyli üreme şekli türler arasında farklılık gösterir.
KALITSAL ÇEŞİTLİLİĞE NEDEN OLAN OLAYLAR
KONJUGASYON
Bazı bakterilerde, paramesyumda ve yeşil alglerde görülür.
-Genetik özellikleri farklı aynı tür hücrelerin yan yana gelerek aralarında sitoplazmik köprü oluşturup gen aktarması olayıdır.
Bakterilerde;
-Plazmit içeren vericihücre ile plazmit içermeyen alıcı hücre arasında eşey pilusları ile sitoplazmik köprü kurulur.
-Verici hücrenin plazmitlerinin zincirleri birbirinden ayrılır.Zincirlerden biri diğer bakteriye geçer.
-Her iki bakterinin plazmit zincirleri birbirini tamalar.
-Sitoplazmik köprü kaybolur.
-Alıcı hücrede de plazmit oluştuğu için bu hücrenin genetik yapısı değişmiş olur.
*DNA aktarımı tek yönlüdür.
*Canlı sayısında artış görülmez, genetik çeşitlilik görülür.
Paramesyumda;
-İki paramesyum yan yana gelir.
-Sitoplazmaları kaynaşır ve aralarında konjugasyon köprüsü kurulur.
-Her bir paramesyumdaki küçük çekirdek mayoz geçirir.
-Mayoz sonucunda 4 tane haploit kromozomlu küçük çekirdek meydana gelir ve büyük çekirdekler eriyip kaybolur.
-Her bir paramesyumda meydana gelen 4 haploit çekirdekten üçü erir biri kalır.
-Kalan çekirdekler bir mitoz geçirerek iki haploit çekirdek meydana getirir.
haploit çekirdeklerden birer tanesi aralarında değiştirilir.
-Karşı paramesyuma geçen çekirdekler diğer çekirdekle birleşir. Böylece aralarındakigen aktarımı bitmiş olur.
-Paramesyumlar birbirinden ayrılırlar.
-Ayrılan paramesyumlardaki çekirdekler arka arkaya üç mitoz geçirirler.
Bunun sonucunda 8 tane diploit küçük çekirdek meydana gelir.
-Oluşan çekirdeklerden 3'ü eriyip kaybolur, 4'ü büyüyerek büyük çekirdek özelliği kazanırlar. Kalan ise küçük çekirdek olarak kalır.
-Paramesyumlar bölünürken küçük çekirdekte bölünerek yavru hücrelere aktarılır.
-Sonuçta paramesyum iki kez bölünerek 4 tane yeni paramesyum oluşturur.
